ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੇ ਧਮਾਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਕੀ ਦੱਸਿਆ

ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਕਰੀਬ ਪੌਣੇ ਦੋ ਵਜੇ ਕਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਸੀ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਜਾਗ ਉੱਠੇ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ।

ਬੀਬੀਸੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੌਬਿਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਘਬਰਾਏ ਹੋਏ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਆਵਾਜ਼ ਕਿਸ ਪਾਸਿਓਂ ਆਈ ਹੈ।

ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਹੀ 2 ਵਜੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵਟਸਐੱਪ ਜ਼ਰੀਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਲੈਕਆਊਟ ਲਾਏ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਅਫ਼ਸਰ, ਸ਼ੇਰਜੰਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਧਮਾਕੇ ਕਿੱਥੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਕਿਵੇਂ ਹੋਏ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਸ਼ੇਰਜੰਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਰ ਸੰਭਵ ਸੰਚਾਰ ਮਾਧਿਅਮ ਜ਼ਰੀਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਬੀਬੀਸੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੌਬਿਨ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀਆਂ।

“ਮੈਂ ਜਾਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਮੇਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਗੂੜੀ ਨੀਂਦੇ ਸੌਂ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਇੰਨੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਸਾਰੇ ਜਾਗ ਗਏ। ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ।”

“ਆਵਾਜ਼ ਆਉਣ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 10 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਹੀ ਹਨੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਵਟਸਐਪ ‘ਤੇ ਸੁਨੇਹੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ।”

ਰੌਬਿਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, “ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲੋਕ ਇੰਨੇ ਸਾਵਧਾਨ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਕਈ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਬੱਤੀ ਜਗਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵੀ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਡੇਢ ਵਜੇ ਦੁਬਾਰਾ ਬਲੈਕਆਊਟ ਹੋਇਆ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਸੀ।”

“ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਤਾਂ ਲਾਈਟ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਹੀ ਸੀ, ਦੂਜੇ ਬਲੈਕ ਆਊਟ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਾਹਰ ਜਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਲਾਈਟ ਤੜਕੇ 4 ਵਜੇ ਕੇ 35 ਮਿੰਟ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਆਈ।”

“ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਲਾਈਟ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਾਂ ਡ੍ਰਿਲ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਧਮਾਕੇ ਕਿਉਂ ਹੋਏ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇਸ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ।”

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਸੀ ਅਸ਼ੋਕ ਸੇਠੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਮੈਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਖੈਰੀਅਤ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਫ਼ੋਨ ਵਗੈਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ। ਅੱਧ ਸੁੱਤਾ ਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ।”

“ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਘਰਵਾਲੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਸੁਫ਼ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਫ਼ਿਰ ਲਗਾਤਾਰ ਉੱਚੀ ਧਮਾਕੇ ਸੁਣੇ।”

“ਪਰ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ 1965 ਤੇ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਵੀ ਦੇਖੀ ਹੈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੈ।”

ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਮਾਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ।

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਸੀ ਅਮਿਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ,”ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸੌਂ ਰਹੇ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ ਸਾਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਸਮਾਗਮ ਹੋਵੇਗਾ ਉੱਥੋਂ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।”

“ਫ਼ਿਰ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹੋਰ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਡਰ ਗਏ। ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਲੋਕ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ। ਲਾਈਟ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਡਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ।”

ਸ਼ੇਰਜੰਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਫ਼ੌਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹਦਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।”

“ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੜਕਾਂ, ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।”

“ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੱਗੀਆਂ ਲਾਈਟਾਂ ਬੰਦ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਣ-ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੂਚਨਾ ਅੱਗੇ ਸ਼ੇਅਰ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ।”

ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਗੋਨਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡ ਆਕਲੀਆਂ ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਨੁਮਾ ਕਿਸੇ ਵਾਹਨ ਦਾ ਮਲਬਾ ਮਿਲਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ।

ਬੀਬੀਸੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਗੋਲਡੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਹੀ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਮਲਬੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬਲਕਿ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਗ਼ੈਰ-ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਫ਼ੈਲਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।”

ਗੋਲਡੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਬਠਿੰਡਾ ਵੱਲੋਂ ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀਆਂ ਲਈ ਐਡਵਾਇਜ਼ਰੀ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਸਿਵਲ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਬਠਿੰਡਾ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਐਡਵਾਇਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸੁਨੇਹੇ ਰਾਹੀਂ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਕਟ ਕਲੀਨ ਸਥਿਤੀ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਵੀ ਵੀਡੀਓ ਜਾਂ ਫੋਟੋ ਸਿਵਲ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾ ਛਾਪੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੀ ਘਬਰਾਉਣ ਜਾਂ ਅਫ਼ਵਾਹ ਫੈਲਣ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੋਵੇ।

ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਵਜ੍ਹਾ ਅਫ਼ਵਾਹ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖਤ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਬੀਬੀਸੀ ਲਈ ਕਲੈਕਟਿਵ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ