Source :- BBC PUNJABI
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
17 ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ
ਡੇਰੀਅਨ ਗੈਪ ਰਾਹੀਂ ਉੱਤਰੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵੱਲ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2024 ਦੌਰਾਨ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
2024 ਵਿੱਚ ਕੋਲੰਬੀਆ ਅਤੇ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦੇ ਇਸ ਖਤਰਨਾਕ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 3,02,203 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋਖਮ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਪਨਾਮਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਵਿਸ (ਐੱਸਐੱਨਐੱਮ) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 5,20,085 ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅੰਕੜੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 42% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਸ ਰਾਉਲ ਮੂਲੀਨੋ ਨੇ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਅੰਕੜੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਪਨਾਮਾ ਸਿਟੀ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੱਕ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ।”
ਮੂਲੀਨੋ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਕੀਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਵਾਅਦਿਆਂ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡੇਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਰਸਤਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਵਾਇਆ ਸੀ।
ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਅਤੇ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਕੰਟਰੋਲ
ਪਨਾਮਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਡੈਰੀਅਨ ਗੈਪ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜੋ ਪੈਨ-ਅਮਰੀਕਨ ਹਾਈਵੇਅ ਰਾਹੀਂ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਸਿਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਇਹ 5,800 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖੇਤਰਫਲ ‘ਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ-ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਤੋਂ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਹੈ।
ਡੈਰੀਅਨ ਗੈਪ ਦੀ 30,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬੀ ਸੜਕ ਵਿੱਚ 130 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪਾੜਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਾੜਾ ਕੁਦਰਤੀ ਰੁਕਾਵਟ ਦੀ ਅਭੇਦਤਾ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਰਾਹ ਹਨ। ਇਹ ਰਸਤੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਤੱਕ ਇਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਹਨ।
ਐੱਸਐੱਨਐੱਮ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 70 ਕੌਮੀਅਤਾਂ ਦੇ 3,02,203 ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 68 ਫ਼ੀਸਦੀ ਯਾਨਿ 206,905 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਸਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 17,300 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਕੋਲੰਬੀਅਨ, 16,255 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਇਕਵਾਡੋਰੀਅਨ, 12,345 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਚੀਨੀ ਅਤੇ 11,909 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਹੈਤੀਆਈ ਸਨ।
ਇੰਨਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਲਗ ਪੁਰਸ਼ ਸਨ, 28% ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 21% ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਸਨ।
ਪਨਾਮਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 55 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਗਿਣਤੀ ਇਸ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਨਵੀਂ ਪਨਾਮਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਕਈ ਉਪਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਤਸਕਰੀ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦਾ ਭਾਂਡਾਫੋੜ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਵਾਦਤ ਰਾਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜੰਗਲ ਦਾ ਰਸਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਰਸਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 80 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਅਤੇ 3 ਮੀਟਰ ਉੱਚੀ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਦੀਆਂ ਵਾੜਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਹਨ।
ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਦੀਆਂ ਵਾੜਾਂ ਡੇਰੀਅਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਆਮ ਕਰਾਸਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਖਾਸ ਰੂਟਾਂ ਵੱਲ ਭੇਜਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਵਾਜਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਪਨਾਮਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਯੋਟ (ਬਘਿਆੜ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ), ਮਾਫੀਆ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਕਤਲ, ਡਕੈਤੀ ਜਾਂ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਹੈ।
ਪਨਾਮਾ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਵਾਸ ਸੇਵਾ ਦੇ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਰੋਜਰ ਮੋਜਿਕਾ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਮੁੰਡੋ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ “ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਮੈਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਹਾਂਗਾ। ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਗਸ਼ਤ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।”
ਮੋਜਿਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਯੋਗ ਕਰਮਚਾਰੀ ਉੱਥੇ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ, ਲਗਾਤਾਰ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਿੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।”
ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਦੇ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ, ਜੋਸ ਫੇਲਿਕਸ ਰੋਡਰਿਗਜ਼ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਮੁੰਡੋ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕਸ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕਠੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੇ ਡੇਟਾ ਦੀ ਨੈਤਿਕ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਸਟੋਰੇਜ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ, ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਵੰਡ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨਾ ਕਰੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਤਿਤਵ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਾਵੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਨਾ ਕਰੇ।”
ਹੋਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਗਸ਼ਤ ਦੀ ਲੋੜ
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Ombudsman of Colombia
ਡੈਰੀਅਨ ਰਾਹੀਂ ਆਮ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਲਾਂਘਿਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੋਵਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੇਵਾ (ਸੇਨਾਫਰੰਟ) ਨੇ ਗਸ਼ਤ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਗਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰੇਜ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਨਤੀਜੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜੋ ਸਨ: ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਤਲ, ਡਕੈਤੀਆਂ ਅਤੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ‘ਚ ਗਿਰਾਵਟ। ਦੂਜਾ ਅਨਿਯਮਿਤ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਆਈ ਕੁੱਲ 42% ਗਿਰਾਵਟ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਕੋਲੰਬੀਆ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਜੰਗਲ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਬਿੰਦੂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 2024 ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਪਨਾਮਾ ਵਿੱਚ ਕੈਰੇਬੀਅਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਤੱਟਾਂ ‘ਤੇ ਤੱਟ ਰੱਖਿਅਕ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਗਸ਼ਤ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀਆਂ।
ਏਜੰਟਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਜਾਂ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦੇਣ ਜੋ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਨਾਮਾ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸੇਨਾਫਰੰਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਜੋਰਜ ਗੋਬੀਆ, ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹਰ ਰੋਜ਼ “ਸੱਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਹਾਜ਼ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੱਟਵਰਤੀ ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।”
ਬੀਬੀਸੀ ਮੁੰਡੋ ਨੇ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਕਾਰਲੋਸ ਗਵੇਰਾ ਮਾਨ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਧੀ ਹੋਈ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਰੋਕਥਾਮ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਉਪਾਵਾਂ ਨੇ “ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਰੂਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦਾ ਬਿਹਤਰ ਨਿਯਮਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।”
ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ।
“ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਰਸਤਾ ਸੀਮਤ ਜਾਂ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਕਲਪਕ ਅਨਿਯਮਿਤ ਰਸਤੇ ਅਕਸਰ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਤਸਕਰੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਅਸੰਭਵਤਾ ਵਰਗੇ ਜੋਖਮਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।”
ਵਾਪਸੀ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ 1 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸੇ ਦਿਨ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਪੱਤਰ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰੋਕੇ ਗਏ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਲਈ 6 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਿੱਤੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੰਡਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਸੀ।
ਇਹ ਵਾਪਸੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਉਪਰੋਕਤ “ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਕਰਾਸਿੰਗ” ‘ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਏਜੰਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਸਰਾ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਟਾਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਵਾਪਸੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਪੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹਾਂ।”
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਜੋ ਡੇਰੀਅਨ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
2024 ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, 1,744 ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪਨਾਮਾ ਤੋਂ ਲੰਘੇ 302,203 ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਿਰਫ 0.6 ਫ਼ੀਸਦ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਕਾਰਲੋਸ ਗਵੇਰਾ ਮਾਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ “ਜੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਲਰਟ ‘ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਜੋ ਪਨਾਮਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜੋਖਮ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।”
ਜੰਗਲ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 10 ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 7 ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਹ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, “ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ।”
ਇਸ ਸਮੇਂ, ਪਨਾਮਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੋਲੰਬੀਆ, ਇਕਵਾਡੋਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਵਾਪਸੀ, ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਅਤੇ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ਲਈ ਸਮਝੌਤੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਦੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਦੀ ਇਲੀਨੋਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਪ੍ਰਵਾਸ ਮਾਹਰ ਐਂਡਰੀਅਸ ਫੈਲਡਮੈਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਾਰਕ ਦਾ “ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ” ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਾਪਸੀ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਦਾ “ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।”
ਕੀ 2025 ਵਿੱਚ ਡੈਰੀਅਨ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ?
ਤਸਵੀਰ ਸਰੋਤ, Getty Images
ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਾਹਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਡੈਰੀਅਨ ਰਾਹੀਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ 42% ਕਮੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਦੇ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ “ਜਾਣ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਣ ਅਤੇ ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਅਤੇ ਮੂਲ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਸ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਦਰਭ ਅਤੇ ਉਪਾਅ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ।”
ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਾਹਰ ਐਂਡਰੀਅਸ ਫੈਲਡਮੈਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਰਹੱਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜੋ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਸਤਾ ਲੈਣ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੁਆਰਾ ਆਫਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ “ਕਿਉਂਕਿ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਹੈਤੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੋਲੰਬੀਆ ਸਮੇਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜ ਰਹੇ ਹਨ।”
ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ, 2024 ਦੇ ਆਖਰੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੈਰੀਅਨ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਸੀ, ਵਾੜ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਠੀਕ ਬਾਅਦ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਧਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਵਾਪਸੀ ਉਡਾਣਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ।
ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ, 4,558 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ 2023 ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ 24,626 ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨਾਲੋਂ 80% ਘੱਟ ਹੈ।
ਬੀਬੀਸੀ ਮੁੰਡੋ ਨੇ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੂਲੀਨੋ 2025 ਵਿੱਚ ਡੈਰੀਅਨ ਰਾਹੀਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਰਸਤਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਗੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ “ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਸਿੰਬੋਲਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਜੰਗਲ ਹੈ। ਕੰਧ ਲਗਾ ਕੇ ਵੀ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਦਮ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਫਿਲਹਾਲ ਪਨਾਮਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਗਸ਼ਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਵਾਪਸੀ, ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਅਤੇ ਬਰਖਾਸਤਗੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ “ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਜ਼ੀਰੋ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਟਾਂ ਜਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਪਨਾਮਾ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।”
ਬੀਬੀਸੀ ਲਈ ਕਲੈਕਟਿਵ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ
source : BBC PUNJABI
