कॅनाडाच्या लिबरल पक्षानं निवडणूक जिंकली, विजयानंतर मार्क कार्नी काय म्हणाले?

कॅनडाच्या सार्वत्रिक निवडणुकीत मार्क कार्नी यांच्या लिबरल पक्षाने विजय मिळवला आहे. या विजयानंतर कार्नी यांनी त्यांच्या समर्थकांना संबोधित केले आणि अमेरिकेचे डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यावर निशाणा साधला.

पंतप्रधान कार्नी म्हणाले, “अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आमच्यात फूट पाडण्याचा प्रयत्न करत आहेत जेणेकरून अमेरिका आमच्यावर वर्चस्व मिळवू शकेल — असं कधीही होणार नाही.”

ते म्हणाले, “अमेरिकेशी असलेले आमचे जुने संबंध आता संपुष्टात आले आहेत. आम्ही अमेरिकेच्या विश्वासघाताच्या धक्क्यातून सावरलो आहोत, आता आपल्याला एकमेकांची काळजी घ्यावी लागेल.”

दरम्यान, डोनाल्ड ट्रम्प सातत्याने कनाडाला व्यापारयुद्धाची धमकी देत आले आहेत आणि त्यांनी कॅनाडाला अमेरिकेचे 51 वे राज्य बनवण्याचे देखील वक्तव्य केले आहे.

60 वर्षांचे मार्क कार्नी निवडणुकीच्या शर्यतीत पुढे आहेत. ट्रुडो यांच्या राजीनाम्यानंतर त्यांनी पंतप्रधानपदाची धुरा सांभाळली. अर्थात पदभार स्वीकारून त्यांना फार थोडे दिवस झाले आहेत.

मार्क कार्नी यांची लिबरल पार्टीचा नेता म्हणून निवड झाली तेव्हा त्यांच्या पक्षाला 85 टक्के मतं मिळाली होती.

कॅनडा आणि ब्रिटनमध्ये काही जणांना मार्क कार्नी हे चांगलेच परिचित आहेत. ते वित्तीय बाबींचे तज्ज्ञ आहेत. तसंच बँक ऑफ कॅनडा आणि बँक ऑफ इंग्लंडचे प्रमुखदेखील होते.

त्यांचा जन्म फोर्ट स्मिथमध्ये झाला आहे. उत्तर भागातून येणारे ते कॅनडाचे पहिलेच पंतप्रधान आहेत.

कार्नी यांनी हार्वर्ड आणि ऑक्सफर्ड सारख्या विद्यापीठात शिक्षण घेतलं आहे. त्यांनी डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याविरोधात भक्कम भूमिका घेतली आहे. त्यांनी म्हटलं आहे की ते कॅनडाला अमेरिकेचं 51 वं राज्य कधीही होऊ देणार नाहीत.

डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दावा केला होता की अमेरिका कॅनडाला त्यांचं 51 वं राज्य बनवू इच्छिते.

मात्र आतापर्यंत कार्नी एकदाही कॅनडाच्या संसदेत निवडून गेलेले नाहीत. विरोधकांच्या तुलनेत त्यांचं फ्रेंच भाषेवर चांगलं प्रभुत्व नाही. कॅनडाच्या क्यूबेक प्रांतात फ्रेंच भाषा येणं ही एक सर्वसाधारण बाब आहे.

निवडणूक प्रचाराच्या काळात जास्त ब्रेक घेतल्यामुळे त्यांना टीकेला सामोरं जावं लागलं आहे.

कॅनडात एकूण 343 मतदारसंघ आहेत. प्रत्येक मतदारसंघाकडे हाऊस ऑफ कॉमन्समध्ये एक जागा असते.

खालच्या सभागृहात म्हणजे हाऊस ऑफ कॉमन्सच्या प्रत्येक जागेसाठी मतदान होतं.

तर वरच्या सभागृहातील म्हणजे सीनेटच्या सदस्यांची नियुक्ती केली जाते. ते निवडणूक लढवत नाहीत.

ब्रिटनप्रमाणेच कॅनडामध्ये देखील “फर्स्ट-पास्ट-द-पोस्ट” निवडणूक प्रक्रिया आहे.

म्हणजेच प्रत्येक मतदारसंघात ज्या उमेदवाराला सर्वाधिक मतं मिळतात, तो जिंकतो आणि खासदार होतो. त्यांना एकूण मतदानात बहुमत मिळवण्याची आवश्यकता नसते.

ज्या पक्षाला सर्वाधिक जागा मिळतात, त्या पक्षाचा नेता सरकार बनवण्याचा दावा करतो. तर दुसऱ्या सर्वात मोठ्या राजकीय पक्षाला मुख्य विरोधी पक्षाचा दर्जा मिळतो.

जर कोणत्याही राजकीय पक्षाला बहुमत मिळालं नाही, तर निवडणुकीच्या निकालाकडे त्रिशंकु संसद (हंग पार्लमेंट) म्हणून पाहिलं जातं किंवा अल्पमतातील सरकारची स्थापना होते.

याचा अर्थ, सर्वाधिक जागा जिंकणारा पक्ष इतर पक्षांच्या सहकार्याशिवाय कोणतंही विधेयक मंजूर करू शकत नाही.

बीबीसीसाठी कलेक्टिव्ह न्यूजरूमचे प्रकाशन.